Moleküler Anahtar, Olumsuz Deneyimlerden Öğrenmede Çok Önemli Rol Oynar
KU Leuven’deki nörobiyologlar, Neuromedin U sinyal molekülünün öğrenme sürecimizde nasıl önemli bir rol oynadığını keşfettiler. Protein, beynin olumsuz anıları hatırlamasına ve böylece geçmişten ders alınmasına izin verir. Yuvarlak solucanlar üzerine yaptıkları çalışmaların bulguları Nature Communications dergisinde yayınlandı.
Belirli bir yiyecek veya içecek türü sizi geçmişte hasta etmişse, ileride de bundan kaçınabilirsiniz. Benzer şekilde, sizi daha önce endişelendiren rahatsız edici bir durumdan da kaçınabilirsiniz. Hoş olmayan veya olumsuz anılara dayanan bu öğrenme süreci son derece önemlidir. Yıllardır araştırmacıları büyülemiştir ancak moleküler temeli tam olarak anlaşılamamıştır.
KU Leuven Hayvan Fizyolojisi ve Nörobiyoloji Bölümü tarafından yürütülen çalışma, konuya yeni bir ışık tutuyor. Araştırmacılar yuvarlak solucan C. elegans’ı (genomu bütünüyle dizilen ve son derece ufak olduğunda sıklıkla araştırılan ilk hayvan nematod) inceledi ve Neuromedin U proteininin negatif anıları hatırlamada önemli bir rol oynadığını buldular. Neuromedin U, nöronların birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan bir sinyal molekülü görevi görür.
Model organizma olarak yuvarlak kurtlar
Profesör Isabel Beets, “Beyin hücreleri arasındaki iletişim, solucanlar ve insanlar arasında şaşırtıcı bir şekilde benzer. C. elegans solucanlarında sadece yaklaşık 300 nöron bulunurken, beyinleri insan beynindekilere benzer birçok sinyal molekülü üretir. Bu yüzden C. elegans’ı inceleyerek insan beyni hakkında daha fazla bilgi edinebiliriz. ” dedi.
Profesör Isabel Beets, ayrıca solucanın geçmiş deneyimlerinden öğrenebildiğini söyledi. “Solucanlar doğal olarak tuza çekilir, çünkü onu yiyeceklerin varlığıyla ilişkilendirirler. Bununla birlikte, yiyecek bulunmadığında tuzla temas ederlerse, bu olumsuz bir ilişki ile sonuçlanır. Başka bir deyişle, solucan tuzdan kaçınmayı tercih edecektir. ”
Olumsuz anıları hatırlamak
Araştırmanın baş yazarı doktora öğrencisi Jan Watteyne, Neuromedin U’dan sorumlu genin etkisiz hale getirilmesinin solucanların davranışını değiştirdiğini söylüyor. “Proteinin öğrenme sürecinde çok özel bir rol oynadığını gördük: Protein, solucanın geçmiş deneyimlerden öğrenebilmesini sağlıyor. Solucan yemeksiz tuzlu bir ortamla karşılaşırsa, ileriki zamanlarda tuzdan kaçınır. Bununla birlikte, Neuromedin U’yu geçici olarak bloke edersek, solucan bu ilk deneyimi unutur ve tekrar tuza çekilir. Bu, proteinin ilişki kurmaya yardımcı olmadığı, ancak hatırlamaya yardımcı olduğu anlamına gelir. ”
“Sinyal molekülü Neuromedin U’nun öğrenme ve hafızada ve daha özel olarak olumsuz anıların alınmasında önemli bir rol oynadığı açıktır. Bu bizim nöropeptidler olarak adlandırılan diğer benzer moleküllerin de bu spesifik işlevleri yerine getirdiğinden şüphelenmemize neden oluyor. ”
Başlangıç noktası
Profesör Liliane Schoofs, “Solucanlardaki bulgularımız, diğer hayvanların bilişsel işlevlerini araştırmak için iyi bir başlangıç noktasıdır. Neuromedin U’nun diğer birçok organizmada ve insan beyninde de bulunduğunu biliyoruz. Bu nedenle, bu temel mekanizmalar hakkında iyi bir bilgi, insan beynindeki karmaşık süreçleri daha iyi anlamak için çok önemlidir. ” diyor.
Çeviri: Gülsüm Tangız
Kaynak: Neuroscience News